Final Fantasy is afgelopen decennia uitgegroeid tot de meest toonaangevende rpg-reeks uit het Oosten. Maar als het in de jaren negentig net iets anders was gelopen, zou die titel zijn gegaan naar het best obscure Romancing Saga, dat nu een ambitieuze remake heeft gekregen.
Verhalen over de eerste Final Fantasy zijn talrijk. Sommigen beweren dat het spel een zwanenzang voor de Japanse gamestudio Squaresoft moest worden, waar het allerlaatste geld in een wanhopige poging in werd geïnvesteerd. Regisseur Hironobu Sakaguchi ontkrachtte dat afgelopen jaar, maar het idee blijft tot de verbeelding spreken: Final Fantasy verscheen in een tijd dat Squaresoft het nog niet gemaakt had en de moderne jrpg zich nog moest vormen.
Na het succes van Final Fantasy kwam een experimenteel vervolg met een omstreden idee: personages groeiden niet langer in niveau, maar konden hun individuele statistieken krachtiger maken. Je kreeg meer HP door veel klappen te krijgen en verbeterde je magie-stat door vaak spreuken te gebruiken. Een idee bedacht voor Akitoshi Kawazu dat in latere delen weer werd losgelaten. Maar bij Kawazu bleef het kriebelen.
Eerste miljoenenhit van Squaresoft
De gameontwerper mocht voor de Game Boy zijn eerste titel 'Makai Toushi SaGa' regisseren, wat in het Westen werd uitgebracht als 'Final Fantasy Legend'. Strikt gezien was het geen Final Fantasy-titel, maar de uitgever hoopte dat de naamsbekendheid zou helpen bij de verkoop. En dat lukte: het werd de eerste Squaresoft-game die meer dan één miljoen keer over de toonbank ging.
Dat succes gaf Kawazu de ruimte om meer te experimenteren. Zijn SaGa-game transformeerde in een eigen franchise, waarvoor op de Super Famicom (de Japanse versie van de Super NES) de jrpg Romancing SaGa werd ontwikkeld die gelijktijdig met zijn oude project Final Fantasy verscheen. Terwijl Final Fantasy 4 op de spelcomputer experimenteerde met dramatiek en verhaalvertelling, was Romancing SaGa 1 een spel dat vooral om systemen draaide. Zo stegen net als in Final Fantasy 2 de statistieken van je team individueel.
Het Baldur's Gate van Japan
De eerste Romancing SaGa was een veel minder lineaire game dan we nu van jrpg's gewend zijn. Na het kiezen van je personage kwam je in de spelwereld terecht, die je vrij kon verkennen en bol stond met allerlei zijactiviteiten. Het waren designideeën waar jaren later pas veelvuldig door gamemakers mee zou worden geëxperimenteerd, maar dan juist in westerse rpg's. Hierdoor voelt Romancing SaGa inmiddels aan als een soort gekke voorloper op series als Baldur's Gate, maar dan ontwikkeld naar Japanse noties.
Romancing SaGa bereikte niet het Westen, want Squaresoft vond de game te riskant om te lokaliseren. Niet alleen zat er bovengemiddeld veel dialoog in de game, er werd ook gevreesd dat alle onderliggende systemen te complex waren voor de westerse markt. Kawazu's statistiekensysteem in Final Fantasy 2 was immers slecht gevallen bij westerse spelers. Het was bovendien een tijd dat de gamestudio vrij mondjesmaat zijn titels naar de VS en Europa bracht: Final Fantasy 2 en 3 sloegen allebei de continenten ook over. Squaresoft zag zichzelf voornamelijk als een Japans bedrijf voor Japanse gamers. Bij dat publiek was de game een hit, met wederom tegen een miljoen verkochte exemplaren.
Naast Chrono Trigger en Final Fantasy 6
Het vervolg zou uitgroeien tot het populairste deel in de reeks, met 1,5 miljoen verkochte doosjes. Een fractie van wat Final Fantasy tegen die tijd verkocht, maar de verkoop van Romancing SaGa 2 was beperkt tot thuisland Japan. Het is een titel die bij Japanse gamers vaak in favorietenlijstjes staat naast games als Chrono Trigger en Final Fantasy 6, met nog ambitieuzere systemen dan voorheen. Ging je held in dit nieuwe deel dood, dan volgde er geen Game Over-scherm. In plaats daarvan kon je verder spelen als het kind van je gestorven held, die een deel van je statistieken erfde. Voor die tijd een onwijs ambitieus systeem, vergelijkbaar met de beloftes die Molyneux tien jaar later maakte bij de ontwikkeling van Fable.
Het is verleidelijk om af te vragen of Squaresofts geschiedenis anders had kunnen verlopen. Wat als de uitgever niet zijn eieren had gezet op een internationale verkoop van Final Fantasy, maar juist Romancing SaGa vroegtijdig naar het Westen had gebracht? Dan had dit kunnen uitgroeien tot net zo'n grote, internationale franchise. Latere delen zouden dan niet beperkt zijn gebleven tot hun bescheiden budgetten, maar zijn uitgebouwd tot grootse AAA-producties. Dat zou niet alleen van invloed zijn op Square, maar ook op de ontwikkeling van Japanse games in het algemeen. Bijna iedere moderne jrpg vindt zijn oorsprong uit ideeën van Final Fantasy, waardoor het genre lineair en verhaalgedreven is geworden. Als die inspiratie was geput uit Romancing SaGa, dan was dit nu een non-lineair genre vergelijkbaar met westerse rollenspellen.
Remake
Decennia later is Squaresoft gefuseerd met zijn grootste rivaal en een serieuze internationale speler geworden. Vanuit die rol doet het bedrijf een voorzichtige poging een publiek te vinden voor de SaGa-franchise. Het eerste deel kreeg in 2005 een remake, die in 2022 een remaster ontving die internationaal verkrijgbaar is. Onder meer SaGa: Scarlet Grace en SaGa: Emerald Beyond werden internationaal uitgebracht, waarvan die laatste nog dit jaar.
De meest ambitieuze poging om de reeks onder westerse ogen te krijgen is de recente remake van Romancing SaGa 2, die op 24 oktober verschijnt voor PlayStation 4, PlayStation 5, Nintendo Switch en pc. Het is een volwaardig herziene editie van de game in een 3D-wereld, gemaakt door het team dat eerder Trials of Mana voor Square Enix in het nieuw stak. Het vechtsysteem is licht herzien, zodat de game moderner aanvoelt. Het was bij een test veelbelovend: zelf hadden we geen jeugdsentiment voor Romancing SaGa 2, maar toch wist deze game ons met zijn talrijke systemen en onwaarschijnlijke ideeën vast te grijpen. Het is een game die minder draait om de eindeloze dialogen in jrpg's, maar juist spelers uitdaagt om te experimenteren met gevechtstrategieën en te kiezen routes.
Het is misschien wel één van de betere jrpg's van het jaar, al zal hij onder de radar belanden naast de recent uitgekomen Persona-opvolger Metaphor: ReFantazio. Ergens is dat jammer. Het ontneemt het obscure SaGa de kans om eens internationaal door te breken, zoals dat het tevens ooit obscure Persona ook eens lukte in 2006.
Romancing Saga 2: Revenge of the Sevenfinal fantasy
Altijd als eerste op de hoogte?
Aanbevolen voor jou
Reacties
Login of maak een account en praat mee!
